آستانه سید علاالدین حسین (ع)

آستانه یا آرامگاه سید علاء الدین حسین معروف به حسین کوچک ، فرزند امام موسی کاظم(ع) و برادر شاه چراغ(ع) است که در میدان آستانه، در جنوب شرقی شیراز و در محله بالا کفت واقع شده است. اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم، یعنی در زمان قتلغ خان، حاکم فارس، بنای اولیه آرامگاه سید علاء الدین حسین ساخته شد. آرامگاه درون باغی که به باغ قتلغ معروف بوده قرار داشت. بعد از مدتی باغ مزبور ویران گشت و قبر امامزاده نیز ناپدید شد. در اواسط دوران صفوی شخصی به نام میرزا علی که از مدینه به شیراز آمده بود قبر امامزاده را پیدا کرد و آن را تعمیر اساسی کرد. پس از آن خلیل سلطان ذوالقدر حاکم فارس(918-926) در زمان سلطنت شاه اسماعیل صفوی به تجدید بنا و تزیین آن پرداخت و در سال 923ه.ق کار تزیین آرامگاه را به پایان رساند. کتیبه ای که بر بالای حرم مطهر قرار دارد زمان اتمام تجدید بنا را نشان می دهد: این بنا کز دولت سلطان خلیل آمد پدید سال تاریخش بجو از "خیر باقی" والسلام در سال 943ه.ق و در زمان شاه طهماسب صفوی کارهای تکمیلی آرامگاه به پایان رسید. در کتیبه دیگری که به خط ثلث نوشته شده و در داخل حرم قرار گرفته است درباره چگونگی انجام امور تکمیلی توضیحاتی داده شده است. پس از میرزا ابوالحسن خان مشیر الملک گنبد آرامگاه را که بر اثر زلزله صدمه دیده بود مجدداً ساخت و در سال 1309 به دستور محمدرضا خان قوام الملک به آیینه کاری رواق آن پرداختند. شوریده شیرازی در مورد آیینه کاری حرم شعری سروده است که به خط نستعلیق عالی در اطراف ضریح نوشته شده و در بیت آخر آن زمان آیینه کاری را بیان کرده است: منطق شوریده بهر سال تاریخش سرود روی نه افلاک از این آیینه ها آیین گرفت کف و ازاره داخل آرامگاه از سنگ مرمر است. سقف و دیوارهای بنا نیز آیینه کاری شده است. در سال 1329 گنبد بنا را که چندین مرتبه بر اثر حوادث مختلف صدمه دیده بود، برداشتند و در سال 1331 گنبد جدیدی را با اسکلت فلزی بر روی آن نصب کردند. در حال حاضر این گنبد با کاشی های معرق پوشیده شده و اطراف ان با کاشی های رنگین گل و بته دار مزیّن شده است. مرقد امامزاده در شاه نشین جنوبی واقع شده است و دیوارها و طاق آن آیینه کاری شده است. ضریح فلزی امامزاده قلمکاری شده است. دو در برای داخل شدن به حرم وجود دارد که هر دو چوبی و منبت کاری شده هستند. یک در دیگر از طلا کار هنرمندان اصفهان است نیز برای حرم تهیه و نصب شده است. در اطراف این در قصیده ای از جمال جمالی شاعر معاصر شیرازی به صورت مینا کاری نوشته شده است که دو بیت آخر آن ماده تاریخ است: سال شمسی و هلالی کرد حسب الامر فالی و این دو مصرع را "جمالی" از ره اخلاص عنوان از کرم یزدان دری بگشاد بر ارباب ایمان(1391ق) گشت این باب حوائج بوسه گاه اهل عرفان(1350ش) در زاویه جنوب غربی آرامگاه برجی مکعب شکل از سنگ های سفید ساخته شده که در چهار سوی آن ساعت هایی کار گذاشته اند. در زاویه جنوب شرقی آرامگاه که در حدود 80 سانتی متر از سطح حیاط بالاتر است بنایی وجود دارد که متعلق به آرامگاه سید عبدالله حجاب(ضیاء السلطان) است. دو گلدسته کاشی کاری شده در دو طرف حرم قرار دارد. در بالای ضلع جنوبی کنار دو گلدسته نیز دو ایوان به حیاط مشرف می باشد. هم اینک صحن دوم زیبایی همراه با محوطه سازی مناسب توسط سازمان اوقاف و امور خیریه فارس در این مکان در دست احداث است. این بنا در تاریخ 29/9/1316 با شماره 309 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. شماره 918 در فهرست آثار ملی ثبت شده است. مرجع : https://www.fafarschto.ir/att.html?ln=fa&at=101