باغ جهان نما

باغ جهان نما از قدیمی ترین باغ های شیراز است که در ضلع شمالی چهار راه حافظیه و در ضلع شرقی خیابان حافظ واقع شده است. و مساحت آن 40000مترمربع است. این باغ در دوره های حکومتی آل مظفر و آل اینجو و تا زمان صفویه بسیار سر سبز و آباد بوده و جهانگردانی چون تاورنیه، شاردن ، جان ملکم و ادوارد براون در سفرنامه های خود از آن نام برده اند. همچنین زرکوب شیرازی در شیرازنامه، محمدهاشم آصف رستم الحکما در رستم التواریخ، مهدی قلی خان هدایت در خاطرات و خطرات. فرصت الدوله شیرازی در آثار عجم و میرزا حسن فسایی در فارسنامه ناصری در ذکر زیبایی و آبادی این باغ از دوران آل اینجو تا کنون مطالبی نگاشته اند. پس از پایان حکومت افشاریان و تا زمان تشکیل حکومت زندیه، بر اثر کشمکش های داخلی، این باغ صدمات زیادی دید. تا این که در سال 1185ه.ق کریم خان زند دستور مرمت و تجدید بنای آن باغ را داد. پس از آن درون باغ عمارتی هشت ضلعی با نمای آجری همانند عمارت کلاه فرنگی باغ نظر(موزه پارس) ساخته شد و در چهار گوشه آن چهار شاه نشین با اتاق های دو طبقه بنا گردید. شاه نشین اصلی دارای سقفی مرتفع با مقرنس کاری ساده گچی است. در وسط عمارت هشت گوشه باغ نیز حوضی هشت گوشه از سنگ مرمر یکپارچه ساختند که در وسط آن فواره ای سنگی وجود دارد. در شرق و غرب ساختمان نیز دو حوض با فواره ای سنگی در مقابل شاه نشین آن قرار دارد. دو خیابان طویل با جهت شمالی-جنوبی وشرقی-غربی در باغ ساخته شده که اطراف آن را درختان کاج و سرو کاشته اند. دو ورودی پلکان دار در بخش های شمال شرقی و جنوب شرقی راه ارتباطی اصلی باغ به ساختمان را میسر می سازد. در سمت راست ورودی شمال شرقی راه پله ای پیچیده با خیز زیاد وجوددارد که به طبقه دوم و پشت بام متصل می شود. در دوره قاجاریه نیز این باغ یکی از باغ های آبادو پرشکوه محسوب می شد و محلی برای پذیرایی میهمانان حکومتی بود. این باغ دارای چهار در بزرگ است که سه تای آن بر روی محورهای اصلی قرار دارند. این سه در مستقیماً دسترسی به کوشک میانی باغ را که در مرکز باغ قرار دارد، فراهم کرده ،فرد را به درون باغ هدایت می کند. باغ مربع گونه است و عمارت هشت وجهی دوران زندیه در مرکز آن قرار دراد. دو محور عمود بر این بنا ، باغ را به "چهارباغ" تقسیم کرده است. باغ جهان نما در سال 1381 پس از تصویب شورای توسعه فرهنگی استان فارس توسط سازمان مسکن و شهرسازی تملک شد و جهت احیا و نیز ایجاد باغ موزه ادبیات ایران و اتصال به مجموعه حافظیه در اختیار شهرداری شیراز قرار گرفت. فاز اول احیا و مرمت این باغ در 20مهرماه 1383 همزمان با یادروز حافظ به بهره برداری رسید و احیای مجموعه کامل ساختمان های جنونی و نیز ساختمان کلاه فرنگی و محوطه های آن ادامه دارد. این باغ در تاریخ 2/8/1351 با شماره 928 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مرجع : https://www.fafarschto.ir/att.html?ln=fa&at=123