مدرسه منصوریه

مدرسه منصوریه از مدارس شیراز است که در محله لب آب، در بازارچه منصوریه و در جنوب شاهچراغ(ع) قرار دارد. این مدرسه در سال 883ه.ق توسط امیر صدر الدین محمدحسین حسینی دشتکی ساخته شد و به دلیل نام فرزندش امیر غیاث الدین منصور، به منصوریه شهرت یافت. بنای مدرسه دارای دو قسمت اندرونی و بیرونی است. ورودی مدرسه شامل دو طاق هلالی تو در تو است که درِ چوبی دو لنگه ای مدرسه در آن قرار دارد. طلق بیرونی با دو جرز و لچکیهای گره کاشی شده می باشد که اسامی حضرت محمد(ص) و حضرت علی(ع) در گره کاشی به زیبایی در آمده است. در دو طرف درِ ورودی دو سکوی سنگی به ارتفاع 60 سانتی متر تعبیه شده است. سقف و پیشانی طاق هلالی دوم که درِ چوبی در آن قرار دارد، به گره کاشی مزیّن شده است. هشتی ورودی با سقف گنبدی آجری کوتاه به حیاط راه می یابد. در طرف شمال هشتی (چپ) اتاقی که به وسیله در آهنی به اتاق مجاور راه دارد، قرار گرفته و در طرف جنوب (راست) هشتی راهروی قرار دارد که با یک در چوبی به مدرس یا ایوانی با سقف گنبدی مرتفع ارتباط دارد. در غرب این مدرس، شاه نشین قرار گرفته که به ارتفاع یک پله از کف مدرس بلندتر است و در آن چهار سنگ قبر به رنگ قرمز مربوط به امیر صدر الدین محمدحسین حسینی دشتکی، امیر غیاث الدین منصور، میرزا حسن فسایی و ... وجود دارد. این شاه نشین به وسیله پنجره ای مشبک فلزی از مدرس جدا شده است. در ضلع شرقی هشتی حیاط اول مدرسه که چهار است، قرار دارد. اطراف حیاط در دو قسمت شرقی و غربی حجره هایی قرار دارد و در وسط حیاط حوض چهار گوش قرار گرفته و در بخش جنوبی نیز مسجد مدرسه واقع شده است. این مسجد شامل دو ستون سنگی در وسط و 6 ستون هلالی کوچک است. محراب کوچک مسجد با گره کاشی تزیین شده و بر بالای محراب دو کتیبه سنگی نصب شده و بر روی آن نگاشته شده: «به تاریخ 893ه.ق امیر صدرالدین محمدحسین حسینی دشتکی شیرازی در محله دشتک شیراز ساخته وقفش نمود و حاج امیر غیاث الدین منصور به سال 1083ه.ق منصوریه اش فرموده و حاج امیراحمد نظام الدین مکی پسر ششم قطب الدین شاه عمارتش را تجدید بنا نموده و در سال 1178ه.ق بعد از فتنه افغان و نادرشاه، صادق خان زند آن را مرمت نمود و در سال 1308ه.ق حاج میرزا حسن طبیب صحنش را بسط داد و حجره ها بر آن افزود». در وسط ضلع شمالی، راهرویی است که به حیاط دوم که نوساز است، راه دارد. در این حیاط حوضی در وسط قرار گرفته و حجره ها به ارتفاع یک متر بلندتر از کف حیاط در اطراف قرار دارند و راهرویی باریک نیز در وسط ضلع شمالی این حیاط به فضای پشت مدرسه راه می یابد. در گوشه جنوب شرقی حیاط اصلی مدرسه، راهرو باریکی وجود دارد که به باغچه پشت مدرسه راه می یابد. اطراف باغچه وضوخانه، سرویس های بهداشتی و چند اتاق ساخته اند. پیشانی و جرزهای مدرسه همگی با گره های کاشی و نقوش هندسی پوشیده شده است. در ابتدا تولیت این مدرسه با فرزندان امیر صدر الدین بوده است اما پس از امیر غیاث الدین منصور که در سال 913ه.ق درگذشت و او را در همان مدرسه به خاک سپردند. در سال 1300ه.ق تولیت این مدرسه بر عهده میرزا حسن فسایی مؤلف فارسنامه ناصری قرار گرفت. وی پس از زلزله، بنای ویران شده را در سال 1308 مرمت کرد و عمارت قدیمی را دوباره از آجر و گچ بنا کرد. پس از درگذشتش او را در همین مدرسه به خاک سپردند. این مدرسه بار دیگر در سال 1360 از طرف سازمان میراث فرهنگی و با بودجه اداره اوقاف مرمت شد. هم اینک سرپرستی مدرسه منصوریه بر عهده حجه الاسلام حدائق و تولیت آن با اداره کل اوقاف و امور خیریه فارس است. در سال 1363 در باغچه این مدرسه ساختمانی جدید احداث گردید. این مدرسه که هم اینک محل تحصیلی طلاب علوم دینی است، در تاریخ 5/10/1352 با شماره 958 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مرجع: https://www.fafarschto.ir/att.html?ln=fa&at=30